بتن ریزی سقف یکی از حساس‌ترین کارها در اجرای اسکلت بتنی است و رعایت دقیق مراحل آن، تاثیر مستقیمی بر استحکام و دوام سازه دارد. این عملیات ساختمانی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تجهیزات مناسب و اجرای اصولی است. برای مثال، انتخاب زمان مناسب بتن‌ریزی با توجه شرایط آب‌وهوایی، نقش مهمی در جلوگیری از ترک خوردگی و کاهش کیفیت بتن دارد. ضخامت سقف نیز باید به دقت و با توجه به نوع کاربری و دهانه سقف، محاسبه شود تا از نشست و شکست‌های احتمالی جلوگیری گردد.
حتما قبل از شروع بتن‌ریزی، از انجام قالب‌بندی دقیق، آرماتوربندی اصولی و تمیزی سطح، اطمینان حاصل کنید. در صورت اجرای صحیح این مراحل، سقف بتنی می‌تواند بدون هیچ مشکلی، بیش از 50 سال دوام بیاورد. در ادامه این مقاله از شرکت دانش بنیان افراز بتن سرمد، مراحل و نکات کلیدی اجرای بتن‌ریزی سقف را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
بتن ریزی سقف به صورت دستی
بتن‌ریزی سقف به صورت دستی، یکی از روش‌های رایج برای احداث سقف در پروژه‌های کوچک است. همچنین این روش در مکان‌هایی که امکان استفاده از پمپ بتن وجود ندارد نیز استفاده می‌شود.
در عملیات بتن‌ریزی دستی، بتن توسط میکسر یا بتن‌ساز، در محل پروژه تهیه شده و سپس با استفاده از فرقون یا سطل، به محل سقف منتقل می‌شود. این نوع بتن‌ریزی به نیروی انسانی حرفه‌ای، سرعت عمل بالا و نظارت دقیق مهندس ناظر، نیاز دارد. تنها با رعایت این شرایط می‌توانید از ایجاد درز سرد و افت کیفیت بتن جلوگیری کنید.
قبل از شروع بتن ریزی دستی سقف، باید قالب‌بندی، آرماتوربندی و روغن‌کاری قالب‌ها به درستی انجام شود. همچنین در این کار، برنامه‌ریزی دقیق برای تهیه و انتقال سریع بتن در حجم مناسب، بسیار مهم است. در حین عملیات نیز ویبره زدن دقیق و یکنواخت در تمام نقاط سقف اهمیت زیادی دارد تا از ایجاد حفره و ضعف در ساختار جلوگیری شود.
پس از اتمام کار، باید عمل‌آوری بتن با آب‌دهی منظم (حداقل به مدت 7 روز) انجام گیرد. به یاد داشته باشید که بتن‌ریزی دستی، نسبت به روش‌های ماشینی، زمان‌بر است؛ اما با اجرای دقیق و رعایت نکات فنی، می‌توانید به کیفیت قابل قبولی دست یابید.
نحوه بتن ریزی سقف تیرچه یونولیت
بتن‌ریزی سقف تیرچه یونولیت، به دقت بالا و رعایت اصول اجرایی مشخصی نیاز دارد تا سقف از لحاظ مقاومت و ایمنی در شرایط خوبی قرار گیرد. برای این کار، ابتدا باید قالب‌بندی جانبی، شمع‌بندی زیر تیرچه‌ها و مهارسازی کامل یونولیت‌ها انجام شود. این اقدامات باعث می‌شوند که قالب‌ها، تیرچه‌ها و یونولیت‌ها در برابر فشار بتن جابه‌جا نشوند. سپس یونولیت‌ها به درستی بین تیرچه‌ها قرار گرفته و روی آن‌ها شبکه‌ای از میلگردهای حرارتی (آرماتوربندی)، مطابق نقشه اجرا می‌گردد. در این مرحله، استفاده از سنجاقی‌ها و خاموت‌های تقویتی در نقاط لازم (مانند تقاطع تیرچه‌ها)، بسیار ضروری است.
پیش از شروع مراحل بتن ریزی سقف، باید سطح یونولیت‌ها مرطوب شود تا در حین بتن‌ریزی، آب بتن را جذب نکنند. همچنین بتن‌ریزی باید به صورت مرحله‌ای انجام شود تا تراکم و ضخامت مورد نیاز فراهم شود. در هر مرحله نیز بتن باید به صورت یکنواخت و از یک سمت به سمت مقابل ریخته شود. دقت کنید که ویبره زدن دقیق و اصولی بتن در حین اجرای بتن ریزی، از بروز حفره‌های هوا در بتن جلوگیری می‌کند. آخرین مرحله کار نیز عمل‌آوری بتن است که حداقل 7 روز زمان می‌برد. رعایت این مراحل، ضامن عملکرد صحیح سقف تیرچه بلوک یونولیت در بلند مدت است.
نحوه بتن ریزی سقف در دو مرحله
معمولا در پروژه‌هایی که مساحت سقف و حجم بتن مورد نیاز بسیار زیاد است، بتن ریزی سقف در دو مرحله انجام می‌شود. همچنین اگر نیروی انسانی و تجهیزات به اندازه کافی نباشد، از بتن ریزی دو مرحله‌ای استفاده می‌کنند. در این روش، ابتدا یک بخش از سقف، بتن ریزی شده و پس از کمی سفت شدن آن بخش، بتن ریزی بخش دیگر آغاز می‌شود. مهم‌ترین نکته در هنگام اجرای این عملیات ساختمانی، جلوگیری از ایجاد درز سرد در محل اتصال دو مرحله است. برای این منظور، محل قطع بتن در مرحله اول، به صورت شیب‌دار یا پلکانی اجرا می‌شود. همچنین قبل از شروع مرحله دوم، باید سطح بتن قبلی با آب و دوغاب سیمان آماده شود تا چسبندگی مناسب به وجود آید.
بتن‌ریزی در مرحله دوم، باید خیلی سریع و پیوسته اجرا شود تا بتن تازه به خوبی به بتن قبلی بچسبد. استفاده از ویبراسیون دقیق و اصولی در محل اتصال دو مرحله نیز بسیار ضروری است. هدف از انجام این کار، دستیابی به سقفی صاف و هموار است. همچنین باید از قطع بتن در مکان‌های بحرانی مانند وسط دهانه یا نزدیک تکیه‌گاه‌ها، اجتناب کنید. بعد از اتمام بتن‌ریزی نیز باید تمام سطح سقف را به صورت یکنواخت عمل‌آوری کنید.
زمان بتن ریزی سقف
انتخاب زمان مناسب برای انجام مراحل بتن ریزی سقف، تاثیر مستقیمی بر کیفیت، دوام و ایمنی سازه دارد. بهترین زمان برای بتن ریزی، ساعات ابتدایی روز در فصل‌های گرم سال و ساعات میانی روز در فصل‌های سرد سال است. بتن‌ریزی در ساعت‌های خنک تابستان، مانع از تبخیر سریع آب بتن و کاهش مقاومت آن می‌شود. در زمستان نیز باید از کار در دمای زیر 5 درجه سانتیگراد پرهیز کرد؛ مگر اینکه از افزودنی‌های ضدیخ یا روش‌های گرمایشی استفاده شده باشد.
شرایط جوی پایدار، عدم بارش باران و برف و وزش باد شدید نیز از دیگر عوامل مهم در تعیین زمان مناسب بتن ریزی سقف هستند. پیش از شروع عملیات نیز باید از وجود نیروی انسانی کافی، آماده بودن قالب‌ها، آرماتورها، یونولیت‌ها، تجهیزات مورد نیاز و همچنین تامین به موقع بتن اطمینان حاصل کنید. تاخیر در بتن ریزی یا اجرای آن در زمان نامناسب، می‌تواند باعث کاهش پیوستگی بتن، ایجاد ترک و ضعف در سازه شود. همچنین بهتر است زمان‌بندی به گونه‌ای باشد که بتوانید عملیات بتن ریزی را در یک مرحله و بدون توقف انجام دهید تا از ایجاد درز سرد جلوگیری شود. بنابراین در پروژه‌هایی که به بتن‌ریزی در چند مرحله نیاز دارند، زمان‌بندی دقیق اجرای هر مرحله، بسیار مهم است.
ضخامت بتن ریزی سقف
ضخامت بتن‌ریزی سقف، عاملی کلیدی در افزایش ایمنی و عملکرد سازه است. این پارامتر به نوع سقف، دهانه، بار مرده و زنده و نقشه‌های اجرایی، بستگی دارد. طبق آیین‌نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان، ضخامت تیرچه بلوک باید بین 5 الی 7 سانتی‌متر در بالای یونولیت و حدود 10 الی 12 سانتی‌متر در محل تیرچه‌ها باشد. در سقف‌های دال یک طرفه یا دو طرفه، میزان ضخامت با توجه به دهانه و نوع بارگذاری، می‌تواند بین 12 تا 25 سانتی‌متر انتخاب شود. ضخامت این نوع دال بتنی برای پارکینگ نیز باید حداقل 8 سانتی‌متر باشد.
اگر ضخامت بتن کم باشد، مقاومت بتن کاهش یافته و احتمال ترک خوردگی و شکستگی سقف بیشتر می‌شود. افزایش غیر ضروری ضخامت نیز بار اضافی به سازه وارد کرده و هزینه‌ها را بالا می‌برد. بنابراین رعایت ضخامت دقیق بتن ریزی سقف(مطابق با نقشه‌های اجرایی و کنترل آن)، اهمیت زیادی دارد. برای اطمینان از یکنواختی ضخامت، می‌توانید در حین بتن ریزی، از ترازوهای لیزری، شابلون یا شمشه‌های راهنما استفاده کنید.
بعد از بتن ریزی سقف چه باید کرد
مراقبت از بتن یا اصطلاحا مقاوم‌سازی بتن، آخرین مرحله از مراحل بتن ریزی سقف است. این مرحله به منظور افزایش استحکام بتن انجام می‌شود. اولین اقدام، محافظت از سطح بتن در برابر تبخیر سریع آب، تابش نور خورشید یا سرمای زیاد است. بهترین روش، آب‌دهی منظم و مداوم بتن برای حداقل 7 روز است. برای این منظور، می‌توانید از آ‌ب‌پاشی و پوشاندن سطح با گونی خیس یا پلاستیک استفاده کنید. در این زمان باید از ورود افراد به محل جلوگیری کرده و از گذاشتن اجسام سنگین بر روی سقف خودداری کنید؛ زیرا بتن هنوز خیلی مقاوم نیست و احتمال ترک خوردگی یا نشست آن وجود دارد.
پس از پایان عمل‌آوری، باید 24 ساعت برای خشک شدن بتن صبر کرده و سپس قالب‌ها یا شمع‌ها را خارج کنید. پیمانکاران برای استحکام بیشتر بتن و جلوگیری از ترک خوردن آن، از دوغاب سیمان و پودر سنگ نیز استفاده می‌کنند. این مواد خلل و فرج باقیمانده از عملیات بتن‌ریزی را پوشش داده و مانع از گسترش آن‌ها در اثر انبساط یا انقباض می‌شوند.
در شرایط آب‌وهوایی ویژه مانند گرمای شدید یا یخبندان، باید تمهیدات اضافی مانند استفاده از پوشش‌های خاص یا افزودنی‌های بتن نیز در نظر گرفته شوند.
نکات قبل از بتن ریزی سقف
قبل از شروع بتن‌ریزی سقف، باید چندین نکته کلیدی را رعایت کنید تا کیفیت و ایمنی سازه تضمین شود. اولین گام، بررسی دقیق قالب‌بندی و اطمینان از استحکام و تراز بودن آن است. قالب‌ها باید بدون نشتی ساخته شده، به درستی مهار شده باشند و در برابر فشار بتن نیز مقاوم باشند. شمع‌بندی و جک‌های زیر سقف نیز باید طبق نقشه اجرایی و با رعایت فواصل استاندارد، نصب گردند تا از نشست یا شکست سقف جلوگیری شود.
آرماتوربندی نیز باید بر اساس نقشه‌های سازه‌ای و با رعایت پوشش بتن (کاور) اجرا شود. بستن میلگردها با سیم آرماتور و استفاده از خرک یا لقمه نیز برای حفظ فاصله از قالب، ضروری است. باید قبل از بتن‌ریزی، قالب‌ها روغن‌کاری شوند. این کار از چسبیدن بتن به قالب و سختی باز کردن آن جلوگیری می‌کند. بررسی آماده بودن برق، آب، تجهیزات ویبراسیون و برنامه‌ریزی دقیق برای تامین پیوسته بتن نیز بسیار مهم است. همچنین چند روز قبل از شروع بتن‌ریزی، حتما شرایط جوی را بررسی کنید. زیرا در صورت پیش‌بینی بارش باران و برف، باید تمهیداتی را برای پوشش سقف در نظر بگیرید.
تمام مراحل بتن ریزی سقف از آماده‌سازی تا عمل‌آوری، نیازمند دقت و رعایت کامل نکات فنی است. رعایت نکاتی مانند انتخاب زمان مناسب بتن‌ریزی، انتخاب شیوه اجرای مناسب و مراقبت‌های پیش و پس از اجرا، تاثیر مستقیمی بر کیفیت و دوام سازه دارد.
همچنین بهره‌گیری از تجربه و خدمات حرفه‌ای شرکت‌های معتبری مانند افراز بتن سرمد، می‌تواند کیفیت اجرای کار را تضمین کند. شرکت دانش بنیان افراز بتن سرمد، ارائه کننده انواع ماشین آلات تخصصی در زمینه بتن ریزی سقف و سایر بخش‌های سازه‌ای به شما عزیزان است. این شرکت با تکیه بر دانش فنی روز، نیروهای متخصص و استفاده از مصالح مرغوب، به شما کمک می‌کند که پروژه‌های عمرانی خود را با بالاترین کیفیت ممکن، اجرا کنید.
دیجیتال 
